Hidrojen Gazı İle Elektirik Üretmek
Hidroliz İle Elde Edilen Hidrojen Oksijen Gazlarını
Motor Yardımı İle Elektirik Elde Etme
Amaç hidrojeni
yakıt olarak kullanarak, elektirik olamayan yerlerde elektirigi jenaratör ile depolayarak
bir ev ihtiyacını karşılamak.
Suyun
elektrolizi ile hidrojen elde edip depolamadan kullanmak çünkü hidrojen
depolamak bir hayli zor. Elektroliz ile elde edilen hidrojen ile oksijeni içten
yanmalı motorun içerisinde depolamadan yakarak elde ettiğimiz mekanik enerji
ile bir yada daha fazla altarnatörü harekete geçirerek elektirik elde etmemiz.
Bu elektrik enerjisini depolamak veya kullanmak.
Bunun için
gerekli araştırma soruları;
n
Nasıl surekli olarak yeterli hidrojen ve oksijeni motora
göndeririz?
n
Ne kadar göndermeliyiz?hava/yakıt oranı?
n
Motorun sıkıştırma oranıı ateşleme zamanı nasıl olmalı?
n
Üretmek için ne kadar enerji harcarız?
n
Nasıl bir motor kullanmalıyız?
n
Motordan ne kadar güç elde ederiz?
n
Elde edilen mekanik enerjiyle ne kadar elektirik enerjisi elde
ederiz?
n
Harcanan enerjiden daha fazla enerji elde edebilirmiyiz?
HİDROJENİN ÖZELLİKLERİNDEN, NASIL ELDE EDİLDİĞİNDEN, YAPILAN
DENEYLERDE NELERLE KARŞILAŞILDIĞINDAN, NE YAPMAK İSTEDİĞİMİZDEN BUNLARA BAĞLI
ARAŞTIRMA İLE SONUCA DOĞRU GİDELİM
HİDROJEN YAKITININ
ÖZELLİKLERİ
Hidrojenin motorlarda yakıt olarak
kullanımında avantaj sağlayacak en önemli özelliklerden bir diğeri tutuşma sınırlarının
çok geniş yakıt karışım oranlarına uzanmasıdır.
Hidrojen, hava içerisinde %4 ile %75 oranları
arasında bulunduğunda tutuşabilmektedir. Benzin-hava karışımlarında, hava
fazlalık katsayısının 0.3-1.7 değerleri arasında tutuşma sağlanabilmekte iken,
hidrojen-hava karışımları için bu sınır 0.14-4.35 değerlerine ulaşmaktadır. Hidrojen-hava
karışımları, gaz yakıtlara göre de daha geniş tutuşma sınırlarına sahiptir.
Hidrojenin alt ısıl değeri de öteki mevcut
motor yakıtlarından daha yüksektir (hidrojen için 119.93 kj/g, benzin için 43.4
kj/g). Ancak hacimsel olarak ele alındığında hidrojenin alt ısıl değeri diğer
yakıtlara göre daha azdır (hidrojen için 8.41 Mj/litre, benzin için
31.8Mj/litre, metanol için 15.9Mj/litre, metan için 20.8 Mj/litre). Hidrojenin
adyabatik alev sıcaklığı ise benzinle aynı mertebelerdedir (Hidrojen 2318 K,
Benzin 2470 K)
Hidrojenin ElektrolizYöntemi ile Üretimi
Burada yalnız suyun ayrışmasına karşılık, su
iyi bir iletken olmadığı için elektrolit'in içine iletkenliği artırıcı olarak
genelde potasyum hidro-oksit gibi
bir madde eklenir.
Suyun elektrolizi için, normal basınç ve
sıcaklıkta, ideal olarak 1.23 volt yeterlidir. Tepkimenin yavaş olması ve başka
nedenlerle, elektroliz işleminde daha yüksek gerilimlerde kullanılır. Hidrojen
üretim hızı, gerçek akım şiddeti ile orantılı olduğundan, ekonomik nedenlerle
yüksek akım yoğunlukları yeğlenmektedir. Bundan dolayı pratikte suyun
ayrıştırılması için hücre başına uygulanan gerilim genelde 2 volt dolayındadır.
Kuramsal olarak, her metreküp oksijen için 2.8kW-saat elektrik enerjisi yeterli
olmakla birlikte, yukarıda özetlenen nedenlerle pratikte kullanılan elektrik
enerjisi miktarı bir metreküp hidrojen üretimi için 3.9-4.6 kW-saat arasında
değişmektedir. Buna göre elektroliz işleminin verimi %70 dolayında olmaktadır. Ancak,
son yıllarda bu alanda yapılan çalışmalar ve gelişen teknoloji sayesinde %90
verim elde edilmiştir. Pratikte kullanılan elektroliz hücrelerinde, nikel kaplı
çelik elektrotlar kullanılmaktadır.
YAKIT OLARAK İÇTEN
YANMALI MOTORLARDA HİDROJEN KULLANILMASI
Hidrojenin içten yanmalı motorlarda yakıt
olarak kullanılması konusunda birçok çalışma yapılmaktadır. Fakat bu
çalışmalarda benzine göre tasarlanmış olan motorlar kullanılmaktadır ve bu
motorlar hidrojen kullanımına imkan sağlayacak şekilde modifiye edilmişlerdir.
Hidrojenin içten yanmalı motorlarda kullanılmasına ilişkin yapılan ilk incelemelerde
aşağıdaki sonuçlar elde edilmiştir.
• Bazı küçük değişikliklerle benzin motorları
hidrojen ile çalışır duruma getirilebilirler. Isıl verimleri benzin motorununkine
yakındır.
• Stokiyometrik çalışma şartlarında hidrojen
motorunda yüksek miktardaNO oluşur. Fakat silindirlere gönderilen karışım
fakirleştirilerekNO oluşumu azaltılabilir.
• Benzin motorundan hidrojen motoruna
çevrilmiş motorda, stokiyometrik hidrojen-hava karışımında %20 güç kaybı
meydana gelir.
• Karbüratörlü motorlarda emme manifoldundaki
alev tepmesi önemli bir problemdir.
Sıkıştırma oranının arttırılması ve fakir karışım
ile hidrojen motorunun ısıl veriminde,
benzinli motora göre %25'lik bir artış sağlanabilir. Fakir karışım ile alev tepmesi
önemli miktarda azaltılır.
Akaryakıt
motorlarında görülen buhar tıkacı, soğuk yüzeylerde yoğuşma, yeterince buharlaşmama
gibi sorunlar hidrojen motorlarında yoktur.
Hidrojen motorları 20,13 K' de (253C) ilk
harekete geçerken bile sorun çıkarmaz
Tutuşma enerjisinin düşük olması ilk hareket
kolaylığı sağlar. Hidrojenin içerisinde karbon bulunmamasından dolayı, egzoz emisyonları
fosil yakıt kullanılan motorlara göre daha iyidir.
Hidrojenin içten yanmalı motorlarda
kullanılabilmesi için geri tutuşma, erken ateşleme çözülmesi gereklidir.
HİDROJENİN YAKIT OLARAK KULLANILMASI
SONUCUNDA SKIYOMETRİK DEĞERİNİN HESAPLAMASI
Skiyometri
değerine göre, su molekülü; hidrojen ve oksijenden oluşur.
2H2O2
=2H2O
Tam
yanma sonucu hidrojen mol değeri =2 Mol
Tam
yanma sonucu oksijen mol değeri =1 Mol
Hava ile
motor içerisine giren azot hesabın içerisine dahil edersek;
Hava
içerisindeki N2 =O2 mol x (%79 N2 / %21 O2 hava oranı)
=1 mol
O2 X (%79,1 N2 / %20,9 O2 hava oranı)
=3,762
mol N2
Havanın
mol sayısı = O2 mol + N2 mol
=1+3,762
=4,762
mol hava
O2 birim
ağırlığı =1 mol O2 X 32g/mol
=32 gr
N2 birim
ağırlığı =3,762 mol N2 X 28 gr/mol
=105,33
gr
Havanın
birim ağırlığı =O2 ağırlığı + N ağırlığı
=32gr +
105,33 gr
=137,33
gr
H2
ağırlığı = 2 mol H2 X 2 gr/mol
=4 gr
Hidrojen
ve hava için stokiyometrik hava / yakıt (A / F) oranı;
Bu
duruma göre Hava /Yakıt =Hava yakıt kütlesi
=137,33
gr/4 gr
=34,33 :
1
Yani
yukardaki sonuç şu demektir: yakıtın en verimli yakılma şekli, silindir
içerisine 1 gr hidrojen ile 34,33 gr hava verilmesi olarak kabaca
özetlenir.
(Aynı
işlemeler benzin için yapılırsa benzinin skiyometri değeri de
=14,7:1
olarak çıkacaktır.)
ELEKTROLİZ SİSTEMİ
ÇALIŞMA PRENSİBİ
Yakıt tasarrufu olarak satılan veya
kolaylıkla yapılabilecek bir sistem. 316L
paslanmaz çelik plakaların bir biri ile teması olmadan sıralanıp
aralarından suyun geçmesi sağlanır. Plakaların sayısı kullanılacak volt ve
amper ile ilişkili olarak belirlenir. Aküden alınan + - uçları plakalara
dağıtılır – uç bağlanan plakalara hidrojen, + yükler ise oksijeni çekerek
H2O olan suyu 2H 1O olarak ayrılır. 2H
1O olduğu için – plakalar daha fazla olmalıdır. Su iletken olmadığı için en
ideal potasyum hidro-oksit bir
miktar suya karıştırılır iletkenlik artar elektroliz esnasında potasyum
tepkimeye girmez ve miktarı sabit kalır su plakaların aralarından geçerken HHO
ayrılır ve ayrı bir depodan çıkan HHO gazları kullanılmak üzere başka bir yere
taşınabilir. Su azalacaktır fakat 3 litre hidrojen üretim yapan yakıt tasarrufu
sistemi olarak kullanılırken aracın 500km yol gitmesinden sonra 1 litre su
azaldığı söyleniyor saf su ilavesi yapılıyor. Üretim hızına bağlı olarak
uygulanan güç ile suyun ısınması söz konusu olabilir bunu engellemek için
dolasan suyu birde basit bir radyoterden geçirerek sogutulabilir. 12volt 45 amper
için gerek olduğunu düşünmüyorum.
Ornekleri
Sistemin yapılışı:
hidrojen
üretimi volt ve ampere bağlı olarak dakikada 13 litreye kadar çıkarılabiliyor
fakat fazla enerji tükettiği için kullanılamıyor; https://www.youtube.com/watch?v=IlKgeTxecSY
Sonuç olarak en ideal enerji harcayıp en
ideal gaz üretimi sağlamak bunun için plaka sayısı, plakaların yüzey alanı,
harcanacak güç gibi değişkenleri belirlemeye deneyler gerekli.
Not: Kullanılan sistem ömür yılı yaklaşık 7 yıl olduğu söyleniyor.
Yorumum ve yapılabilir mi diye düşündüğüm;
1-
Gerekli üretimi hesaplayalım;
Piyasada el yapımı
olarak satılan yakıt tasarrufu diye adlandırılan 12volt 30-45amper ile dakikada
3-4 litreye kadar HHO elektirolizi yapabilen sistemler kullanılırsa (az enerji
çok üretim için düşünülebilir durumda veya üretim miktarı volt ve amperle
arttıralabilir). Kullanmak istenilen motor dakikada üretilebilir HHO e bağlı
olarak, 100cc, devamlı sabit çalışma devri 2000 dev/dk kabul edersek:
1-) Bize hava/yakıt
oranı 34,33/1 den %2.9 HHO gerekli, 100cc lik bir motor kullanacağımız için her
devir için 2.9 cm3 hidrojen oksijen elde etmeliyiz. 2000 dev/dk da çalışacağını
ve her iki turda 1 emme yapacağı düşünürsek;
Devride = 2.9cm3
Dakikada devir = 2000 dev/dk
Emme zamanı: krankın 2 turunda 1
2000 x 2.9 / 2 = dakikada gereken HHO gazı= 2900
cm3= 2.9 litre üretim sağlanmalı
2-) Kullandığımız
sistem 12volt 30-45amper ile dakikada 3-4 litre HHO üretim sağlayabiliyor
üretim tüketimle eşit fazlası atmosfere salınabilir yada 3 litre üretim için
amper miktarı ayarlanır.
HHO üretim için akülerden harcanan;
R=V/I=12/45=0.266 ohm,
P=I^2xR=45^2 x 0.266 = 538.6 watt
Aküden elektroliz için harcanacak güç =538.6 watt
100 cc motor küçük kalır ise 2 adet elektroliz sistemi kullanarak
200 cc lik motor kullanılabilir.
2-
Çıkan mekanik enerjiyi dönüştürme;
Hidrejen
hava ile çalışan motora gerekli modifiyelerden(sıkıştırma oranı,ateşleme
zamanı,verimli yanma sağlanması, ateş tepmesi önlenmesi, motora gerekli soğutma
sistemi gibi) sonra elde edilen 2000dev/dk da elde edilen mekanik enerjiyi
altarnatöre iletmeliyiz.
Altarnatörlerü
sabit devirde döndürmek gerekli, açısal hız değişikleri istenmez. Seçilecek
devir sayısı en ideal elektirik üretimine göre seçilmeli altarnatörün
kalitesiylle alakalıdır.
Döndüreceğimiz
altarnatörler piyasada bol bulunan 500-1500 dev/dk arasında ideal elektirik
üretilebilir kullandığımızı var sayarsak. Dişli veya kasnak yardımıyla
2000dev/dk olan mekanik enerjiyi açısal hızı düşürürerek moment arttırarak
500-1500 dev/dk da döndürmeliyiz motor rahat çalışması için. Burda cevap
bulamadığım soru 100cc lik motor altarnatörü çevirir mi çevirir ise, bu motora bağlı
kaç adet çevirebilir? ne kadar altarnator çevirebilirsek o kadar fazla mekanik enerjiden
elektrik elde edebiliriz?
.
Örneğin: https://www.youtube.com/watch?v=9PNg4j8pmTM el
sarımı altarnatör ‘930 DEVİRDE AC 220 VOLT 7,5 KW ALTERNATÖR’
motorumuz bunun gibi altarnatör çevirebilir mi kaç adet çevirebilir?
Birde
altarnatörden elde edilen enerjinin bir kısmı 12volt 45 amper ile çalışan
aküleri bir yandan sarj edecek altarnatör bunu karşılayıp kalan ne kadar enerji
fazlası depolanabiliriz?
SONUC: Teoride mümkün görünse bile aküden çekilen amper yüksek yerine aynı elektiriği koyabilmek zor olacaktır. Deney ile deneme yanılma yapılıp gözlemler sonucunda doğru sonuçlara ulaşılabilinir.
Deneye başladım fakat ölçüm cihazım yoktu. Ölçüm yapamadığım video;
Güç kaynağından aldığım gücü ölçmediğim deneyim ile elektroliz videom
Yorumlar
Yorum Gönder